Dante’nin Cehennemi

Din aşk gibi bir inanç alanıdır. Aşk elle tutulur ispat ve neden gerektirmediği gibi dinde aynı şekildedir. Yaratılıştan ölüm anına kadar hatta ölümden sonra ahirete cennet ve cehenneme ispat, akılcılık gerektirmez. Dante Cehennemde ölümsüz eseri ilahi komedyada şair meslektaşı Vergilius ile birlikte cehennem, araf ve cennete seyahat eder. Cehennemin kapısında bir yazı vardır. Bu yazı ise;

“Buradan gidilir acılar kentine,

Buradan gidilir bitmek bilmeyen acıya,

Buradan gidilir yitmiş insanlar arasına.

Adalet yol gösterdi ulu rabbime,

Kutsal güç, yüce bilgelik, ilk sevgi yarattı beni.

Benden önce her şey sonsuzdu;

Sonsuza dek süreceğim ben de.

İçeri girenler, dışarıda bırakın her umudu.”

Dante cehennemi ters bir koni veya bir külah şeklinde ele almıştır. Cehennem dokuz katlıdır. Girişi belki Kudüs’te en dibi yani sonu ise dünyanın merkezindedir. Dünyanın merkezinde ise iblis beklemektedir. Dante’nin dünyası yuvarlaktır ve yerçekimi ise iblistir. Aşağı doğru çekim kötülüktür. Yukarı doğru yükselme ise iyiliktir. Yükseldikçe yaratıcıya doğru yaklaşırsınız fakat aşağıya doğru çekildikçe yani düştükçe iblise yaklaşırsınız.

Cehennemin İlk Katman: Limbus

Dante’nin kılavuzunda bu katman için söylenen: “Gitmeden daha ileri, bil ki bunlar günahkâr değil, erdemleri var, ama yeterli değil, çünkü senin inancının da giriş kapısı vaftizden yoksun kalmışlar; Hıristiyanlıktan önce yaşamışlar, ama Tanrı’ya gerektiği gibi tapınmamışlar: Onlardan biriyim ben de.” Acısız bir keder hâkim olmuştur Limbus’a. Katolik kilisesi bu katmanın varlığını reddetse de Dante’nin 700 yıllık eserinde vardır bu katman. Şairler Homeros, Ovidius ve Horatius; kahramanlar Hektor, Latinus ve kızı, Selahaddin Eyyubi; Filozoflar Aristo, Genç Seneka, Sokrates, Platon ve Diyojen buradadır… İbn-i Sina buradadır, Vaftiz olamadan ölen bebekler de buradadır. Hepsi keder içinde bu katmanda durmaktadır. Yani bu katman dürüst olup dinsizler içindir. Dante’nin bu katmanda anlatmak istediği bu kişiler, insanlar kötü değildir fakat dini inkâr ettikleri için elbette bir ceza almaları gerekmektedir.

İkinci Katman: Lust

Bu katman ise şehvetlerine yenik düşmüşlerden oluşur. Dante burada şehvetleriyle tanınmış insanları ve şehvetleri için insanları kullanmış birçok kişiliği huzurları kaçmış, mutsuz, çığlıklar, yakınmalar yükselen güçlü rüzgarla oradan oraya savrulan bir şekilde görür.

Üçüncü Katman: Gluttony

Bu katmanda ise dünya malı için yaşayan, yemeği, içkiyi normal bir ihtiyacın dışında zevke dönüştüren, ihtiyacında fazlasını isteyen ve bencil olanlar için vardır. İğrenç bir çamurun içinde üzerlerine sürekli yağmur yağarken yok olup gittikleri yerdir bu katman.

 

Dördüncü Katman: Greed

Yaşarken yaşadıkları ve sürdürdükleri kirli yaşamdan dolayı yüzleri kararmış bir şekildedir. Ya çok cimriler, benciller ya da servet için yaşayanlar ve cimri olanlar bu katmandadır. Dante kendi idamını hemen hemen bu çemberi tarif ederken kullandığı kelimeleri, cümleleri veya sözcüklerle birlikte hazırlamıştır. Çünkü Dante bu katman direk olarak o dönemin papasını görmüştür. Papa’yı insanların dinini ve dini duygularını kullanıp kendisine çıkar sağlaması yönünden sürekli olarak suçlamıştır.

Beşinci Katman: Anger

Dante ustası ve rehberi diyaloğunda şöyle anlatır: “Dikkat kesilip çevreme bakınca, çamura bulanmış insanlar gördüm bataklıkta, yüzlerinden öfke akıyordu, hepsi çırılçıplaktı. Yalnızca elleriyle değil, başları, göğüsleri ayaklarıyla da birbirlerine vuruyorlardı, dişleriyle birbirlerini parçalıyorlardı. İyi yürekli usta dedi ki: “Oğul bu gördüklerin öfkeye yenik düşenlerin ruhları”. Bu katmanda insanlar birbirleriyle savaşırlar ve çamurun dibinde de onlara sürekli azap veren bir bekçi vardır. Dante bu katmandan sonra korkmuş ve kendi işlemiş olduğu günahları düşünmeye başlamıştır. Asıl günahların kötü bir insan olmaklar alakalı günahlar olduğunu yavaş yavaş anlamıştır Dante.

Altıncı Katman: Heresy

Bu katmanda kuralları reddedenler ve bunlara karşı çıkanlar vardır. Dante bunları ve bu gibileri sapkınlar olarak nitelendirmiştir. Mesela hırsızlık, taciz ve iftira atmak. Bu katmanda günahlılar ateşten mezarlarında yatarak cezalarını çeker.

Yedinci Katman: Violence

Bu katmanda 3 katman daha bulunuyor. Birinci katında: Başkalarının kanını, malını çalan zorbalar ve zorba hükümdarlar bulunur. Bu katmandakiler kızgın kanda kaynarlar.

İkinci katında: kendisinin canını yakanlar, intihar edenler vardır. Bu kişilerin vücutları bazı canlılar tarafından sürekli olarak yenmektedir.

Üçüncü katında: yaratıcıya karşı şiddet gösteren, yaratıcıya inanmayanlar vardır. Bu katmandakiler yanan kumlarda yürür ve ateş yağmurlarına maruz kalırlar.

Sekizinci Katman: Fraud

Bu katman sahtekârlar için ayrılmıştır. Dünyada sahtekarlık yapanlar, münafıklar, insanların arasını bozanlar, kavga çıkaranlar, yalancılar, dalkavuklar, büyücüler, falcılar, rüşvet alanlar vs bu katmanda yer alır.

Dokuzuncu Katman: Treachery

Bu katman hainler ve ihanet edenler için ayrılmıştır. Cehennemin tam dibinde yani dünyanın merkezinde yer alan katmanda hainlerin en büyüğü iblis vardır. İslam’a göre iblis Allah’a karşı gelmiş, buyruklarına karşı çıkmış, kibir göstermiştir. Bu katmandakilerin cezası buz içinde yaşamaktır. Fakat günahları ne kadar fazlaysa buzun kütlesi de o kadar fazladır.