Mustafa Kemal Atatürk

1881 yılında Selanik’te Kocakasım mahallesinde doğdu Mustafa Kemal Atatürk. Babası Ali Rıza Efendi, annesi Zübeyde hanımdır. Baba tarafından dedesi Hafız Ahmet Efendi on dört on beşinci yüz yıllarda Konya ve Aydın’dan Makedonya’ya yerleştirilmiş Kocacık yörüklerindendir. Annesi Zübeyde Hanım ise Selanik yakınlarındaki Langaza kasabasına yerleşmiş eski bir Türk ailesinin kızıdır. Mustafa Kemal Atatürk’ün beş kardeşinden dördü küçük yaşlarda öldü. Sadece Makbule Hanım 1956 yılına kadar yaşadı.

Mustafa Kemal Atatürk öğrenim çağına gelince annesinin isteği üzerine Hafız Mehmet Efendi’nin mahalle mektebine gitti. Orada bir süre eğitim gördükten sonra babasının isteği üzerine yaşadığı devrin şartlarına göre modern eğitim veren Şemsi Efendi Mektebine geçti. Şemsi Efendi Mektebinde okuduğu sırada babasını kaybetti. Bir süre Rapla Çiftliğinde dayısının yanında kaldıktan sonra Selanik’e dönerek okulunu tamamladı.  Şemsi Efendi Mektebinde öğrenimini tamamladıktan sonra Selanik Mülkiye Rüştiyesine kayıt oldu. Kısa bir süre sonra Selanik Mülkiye Rüştiyesinden Selanik Askeri Rüştiyesine geçti. Çok sevdiği matematik dersinin öğretmeni Yüzbaşı Mustafa Efendi’den “Kemal” adını aldı. Böylece adı “Mustafa Kemal” oldu. Selanik Askeri Rüştiyesini bitirdikten sonra 1896 yılında Manastır Askeri İdadisinde eğitim görmeye başladı. Mustafa Kemal Atatürk’ün edebiyata olan ilgisi onda gelecekteki hitabet ve yazılı anlatım ustalığının temellerini oluşturdu. Manastır Askeri İdadisindeki tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik Bey, Mustafa Kemal Atatürk’ün tarihe ve özellikle Türk tarihine ilgi duymasında başlıca etken oldu.  1896- 1899 yıllarında Manastır Askeri İdadisinde ki eğitimini bitirdi. Manastır Askeri İdadisindeki eğitimi bittikten sonra İstanbul’da Harp Okulunun piyade sınıfına yazıldı. Bu okuldaki öğrencilik hayatı sırasında hürriyet fikirlerini yaymak amacıyla gizli olarak el basması bir gazete çıkardı. 1902 yılında Harp okulundan Teğmen rütbesiyle mezun oldu Mustafa Kemal Atatürk. Mezun olduktan sonra Harp Akademisine girdi. 1903 yılında ikinci sınıfa geçerek üsteğmenliğe yükseldi. 11 Ocak 1905'te yüzbaşı rütbesiyle Harp Akademisinden mezun oldu.

Mustafa Kemal Atatürk Harp okulu ve Harp akademisindeki öğrenciliği sırasında ülke ve millet sorunlarıyla yakından ilgilenmişti. Bu nedenle Harp Akademisinden mezuniyetini takiben yönetim karşıtı fikirlerinden dolayı kısa bir süre gözaltında tutuldu. 1905 yılında Şam'daki 5. Ordu emrine atandı. Aynı yıl bazı arkadaşlarıyla birlikte, gizli olarak, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurdu. Bu cemiyetin Beyrut, Yafa ve Kudüs’te şubeleri açıldı. Mustafa Kemal Atatürk 1906 yılında gizlice Selanik’e giderek aynı cemiyetin bir şubesini açtıktan sonra geri döndü.  Selanik’teki şube aynı yıl Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’ne katıldı. Selanik’te gizli olarak faaliyet gösteren bu cemiyet, 1907 yılında Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşti.1907'de Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) rütbesini aldı. Daha sonra merkezi Manastır’da bulunan 3. Ordu karargâhına atandı. Karargâhın Selanik’teki kurmay şubesinde çalışmaya başladı. Kendisine Selanik’teki görevine ek olarak Üsküp-Selanik arasında Doğu Demiryolu Müfettişliği görevi verildi. İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkez Komitesi’nce Meşrutiyet’in ilanını takiben baş gösteren tepkileri önlemek için Trablusgarp’a gönderildi. Buradaki huzursuzluğu giderdikten ve devlet otoritesinin kurulmasını sağladıktan sonra Ocak 1909’da Selanik’e döndü. 3. Ordu Selanik 2. Redif Tümeni Kurmay Başkanlığına getirildi. 31 Mart Vakası olarak tarihe geçen isyanın çıkışı üzerine 15-16 Nisan 1909'da Hüseyin Hüsnü Paşa komutasındaki Hareket Ordusu ile beraber bu ordunun kurmay başkanı olarak Selanik'ten İstanbul'a hareket etti. Hareket Ordusunun İstanbul halkına yayınladığı ilk bildiriyi bizzat kaleme aldı. 1909 yılı içinde Selanik’te toplanan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin ikinci büyük kongresine Trablusgarp delegesi olarak katıldı. Bu kongrede ordunun siyasetten çekilmesini, cemiyetin halkın içindeki teşkilatını genişleterek millete dayanan bir siyasi parti hâline getirilmesini savundu. Görüşlerinin cemiyetin önde gelenlerince paylaşılmaması nedeniyle, kendini cemiyetten uzak tutarak askerî görevine verdi. Mustafa Kemal 2. Redif Tümeni Kurmay Başkanlığından yeniden 3. Ordu karargâhına atandı. Mayıs 1910'da Arnavutluk'ta çıkan isyanı bastırmak üzere düzenlenen harekâtta, Harbiye Nazırı Mahmut Şevket Paşa'nın yanında görev aldı. 6 Eylül 1910'da Mustafa Kemal'in, 3. Ordu Subay Talimgâhı Komutanlığına ataması yapıldı. Mustafa Kemal bu görevde iken orduyu temsilen aralarında Fethi Bey'in de bulunduğu bir kurul ile birlikte Fransa'daki Picardie manevralarına katıldı. 1911 yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı emrinde çalışmaya başladı.